خانه / آموزش / عناوین درس «مصطلحات و اصول و فنون پژوهش»

عناوین درس «مصطلحات و اصول و فنون پژوهش»

  1. چیستی پژوهش و ارکان آن.
  2. دین­پژوهی و گستره­های آن.
  3. مناسبات میان گستره­های دین­پژوهی.
  4. رویکردها به پژوهش در باب دین.
    • پژوهش تاریخی: معرفی روش پژوهش تاریخی و تاریخچه آن، اهمیت و کاستی‌های آن، منابع مورداستفاده در این روش، معرفی چند پژوهش تاریخی مهم در باب دین و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش تطبیقی: معرفی این روش، اهمیت و مخاطرات آن، معرفی چند پژوهش تطبیقی موفق در حوزه دین و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش پدیدار شناختی: چیستی پدیدارشناسی، معرفی و توضیح سابقه آن، ضرورت پژوهش پدیدار شناختی در حوزه دین، الزامات و اقتضائات کاربست این روش در مورد دین، منابع مورداستفاده، معرفی آثار موفق پدیدار شناختی و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش نص­محور: معرفی خصائص این روش، توضیح سابقه طولانی آن در سنت پژوهشی مسلمین و ضرورت و نقاط قوت و ضعف آن، منابع مورداستفاده، معرفی آثار درخشان در این زمینه و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش تجربی: تاریخچه آغاز این سنخ از پژوهش در باب دین، توضیح و تبیین روش تجربی و اقتضائات کاربست آن در حوزه دین، ضرورت و معایب این روش، منابع این روش، معرفی چند اثر شناخته‌شده و موفق در این زمینه و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش میان­رشته­ای: تبیین پژوهش میان­رشته­ای، ضرورت و کاستی­های آن، منابع مورداستفاده، معرفی آثار مهم در این حوزه و در صورت امکان ارزیابی آن‌ها
    • پژوهش فلسفی: معرفی پژوهش­های فلسفی -الهیات جدید و فلسفه دین- و قلمروشناسی آن‌ها، ضرورت و محدودیت این روش، منابع مورداستفاده در این روش، معرفی چند اثر موفق در این حوزه پژوهشی و ارزیابی آن‌ها.
    • پژوهش جامعه­شناختی: معرفی پژوهش جامعه­شناختی و قلمروی اعتبار آن، تاریخچه پژوهش­های جامعه­شناختی در باب دین، ضوابط، اهمیت و محدودی های آن، منابع مورداستفاده در پژوهش جامعه­شناختی، معرفی چند اثر درخشان و ارزیابی آن­ها.
    • پژوهش روان‌شناختی: معرفی حوزه پژوهشی روانشناسی دین، ضوابط، اصول و منابع آن، اهمیت و کاستی­های آن، تاریخچه پژوهش­های روان‌شناختی در باب دین، معرفی چند پژوهش اثرگذار در این حوزه و ارزیابی آن‌ها.
  5. طرح مسئله
    • معنا و مفهوم مسئله؛ فرق آن با مشکل یا موضوع؛ روش وصول به یک مسئله معین و شایسته پژوهش.
    • انتخاب مسئله پژوهشی: مؤلفه­های مؤثر در انتخاب یک مسئله اثرگذار و کارآمد و مناسب با شرایط پژوهشی پژوهشگر.
    • تهیه و تدوین طرح پژوهشی: ضرورت تدوین طرح، راهکارهای عملیاتی، اشتباهات رایج.
    • جمع­آوری اطلاعات: روش­ها، معرفی منابع اطلاعاتی مرجع و روزآمد کتابخانه­ای و اینترنتی، روش ارزیابی و طبقه­بندی اطلاعات.
    • اصول نگارش و ویرایش.

منابع:

راهنمای تحقیق در حوزه­های علمیه با اقتباس از نگرش اسلام به علم و هستی؛ عبدالحمید واسطی؛ انتشارات موسسه مطالعات کاربردی علوم و معارف اسلام (مشهد). روش­شناسی مطالعات دینی، احد فرامرز قراملکی؛ انتشارات آستان قدس رضوی. درس‌نامه روش تحقیق، مجید طرقی؛ انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران.

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Google Analytics Alternative