استاد مجتبی الهی خراسانی در مدرسه هفتم مشق اجتهاد بیان داشت:

ملاک انتخاب موضوع: حل مسائل اجتماعی یا توسعه مرزهای دانش؟

کارگاه فقه و محور مختص مقاله در روز سه شنبه ۱۳ شهریورماه ۱۳۹۷، در مرکز تخصصی آخوند خراسانی (ره) مشهد، توسط استاد مجتبی الهی خراسانی ارائه شد. ابتدا نکات و مسائل موردنیاز در انتخاب موضوع مقاله، برای دانش‌پژوهان بیان گردید و در انتها، موضوع مقاله هرکدام از دانش‌پژوهان به‌نقد و بررسی استاد و دیگر دانش‌پژوهان گذاشته شد.

? برخی از مطالب مطرح شده به‌قرار زیر است:

مقاله به سه قسم متن محور، موضوع محور و مسئله محور تقسیم می‌شود. خصلت‌های یک مسئله خوب عبارت‌اند از؛ اولاً: مشتمل بودن بر یک موضوع معین، ثانیاً: مسئله پاسخ یا پاسخ شایسته نداشته باشد و ثالثاً: پاسخ باید در حل مسائل اجتماعی یا توسعه مرزهای دانش کاربرد داشته باشد.

به‌وسیله محیط زندگی و محیط دانش موردمطالعه و تقسیمات آن‌ها می‌توان از یک مشکل به مسئله واقف شد. برای تکراری نبودن موضوع مقاله می‌باید به منابع جمع‌آوری مقالات که امروزه سایت‌های مشخصی این کار را بر عهده‌دارند، مراجعه نمود.

تکنیک‌های ریز کردن مسئله عبارت‌اند از: تجزیه مسئله، مصادیق خاص جدید، شرایط جدید، رویکردهای متفاوت نسبت به مسئله، استناد به نظریات یا منابع محدود و جدید.

تبارشناسی مسئله بدین معنا که مسئله در کدام رشته یا علم جای می‌گیرد اهمیت فراوانی دارد. شیوه‌های تبارشناسی مسئله عبارت‌اند از: شناخت جنس مسئله، شناخت قلمرو علوم، شناخت قلمروی علم فقه برای فقه پژوهی، پیشینه تحقیق و نحوه طبقه‌بندی آن و مشورت با صاحب‌نظران.

برای سنجش و گزینش مسئله مقاله می‌باید سه ملاک را مدنظر قرارداد: اهمیت و دامنه کاربرد آن در حل مشکلات و رفع نیازها، اهمیت آن در توسعه دامنه دانش و میزان تناسب آن با نگرش و علاقه دانش‌پژوه.

راه‌های تشخیص اهمیت مسئله عبارت‌اند از: بررسی مشکلات اجتماعی، حجم تراکم مقالات جدید، حجم جستجوی کلیدواژه‌ها، ملاحظه نظرات دانشمندان ذیل مسئله و تحلیل شخصی نسبت به مسئله.