مشق اجتهاد یک سایت دیگر با وردپرس فارسی
استاد قاضیزاده در کارگاه «روش استناددهی به سنت» بیان کردند؛
شأن زندگی عرفی و عادی معصومین تأثیری افزون در برداشت از روایات دارد.
حجتالاسلاموالمسلمین استاد کاظم قاضیزاده روش استناددهی به سنت را در کارگاههای طرح «مشق اجتهاد» در مدرسه علمیه آیتالله خویی ره و مدرسه علمیه سعادت مشهد، ارائه نمودند. نگاهی به مطالب این کارگاه پرفایده است:
استاد قاضیزاده با تعریف هرکدام از سنت اصطلاحی و حدیث به رابطه بین این دو پرداختند. سنت در اصطلاح در چهار معنا بهکاررفته است. معنایی که سنت غالباً بدان بکار میرود، آن است که از پیامبر (ص) یا معصوم بهصورت قول و فعل و تقریر صادرشده است که در مقابل بدعت است. حدیث اما آن است که قول و فعل و تقریر معصوم را حکایت میکند. پس رابطه حدیث با سنت عموم و خصوص من وجه است. موارد انطباق و عدم انطباق این دو بدین گونه است:
- انطباق در موارد صحت و واقعی بودن حدیث.
- عدم انطباق حدیث با سنت در موارد حدیث موضوع، حدیث خطا و حدیث ناتمام.
- عدم انطباق سنت با حدیث در عدم نقل سنت توسط حدیث.
در روشهای استناد به سنت محکیِ بهواسطه حدیث چهار دیدگاه میباید موردبررسی قرار گیرد:
دیدگاه اول قائل به عدم جواز استناد به سنت است. این دیدگاه خود به سه نظرِ قرآن بسندگی در همه دین، قرآن بسندگی در فقه و قرآن بسندگی در تفسیر قرآن تقسیم میشود. دیدگاه دوم عدم جواز استناد به قرآن را قبول داشته و لزوم استناد به سنت و روایت حاکی را قائل است. دیدگاه سوم حجیت قرآن و سنت حاکی را بهطور مستقل بیان میدارد و درنهایت دیدگاه چهارم به حجیت قرآن و سنت حاکی بهصورت توأمان نظر دارد.
حال باید ادله و نظرات مختلف را در سایر دیدگاهها دید تا بتوان به نتیجه رسید. باید توجه داشت شئون مختلفی برای معصوم وجود دارد. در کنار ابلاغ و تفسیر وحی که همان احکام الهی است، سه شأن دیگر برای معصوم است که هرکدام از این شئون نظر به سنت حاکی را تغییر میدهد. در نظر گرفتن شأن ولایت معصوم که همان احکام ولایی معصوم است؛ شأن قضاوت معصوم که همان احکام قضایی معصوم است؛ و بهخصوص شأن زندگی عرفی و عادی معصوم که همان احکام عرفی معصوم است، در هر یک از حکایتهایی که از سنت معصومین به دست ما رسیده است تأثیر به سزایی در برداشت از آنها دارد.
همچنین توجه به هر یک از معیارهای قدمت، وثاقت و اعتبار مؤلف و شهرت میتواند در برداشتها از روایات تأثیر داشته باشد.
لذا استناددهی به سنت نیاز به تأمل و دقت نظر در هر یک از این موارد دارد و بدون در نظر گرفتن این موارد نمیتوان به نتیجه صحیح رسید.
