استاد معتمدی در میزگرد مدرسه چهارم و پنجم مشق اجتهاد در اصفهان مطرح کرد:
شک در دین منجر به جواز قتل نمیشود
برخی از مطالب مطرحشده از قرار زیر است:
علوم امروزه مفاهیم ما را دگرگون کرده است. روزی مفهوم مادر روشن بود. امروز همین معنای مادر دچار چالش شده است. روشنی مفهوم مادر بدین دلیل بود که صاحب رحم و صاحب تخمک را مادر مینامیدند؛ لکن امروزه باقابلیت تفکیک این دو باید دید مادر به هردو ویژگی مذکور اطلاق میشود یا به یکی از آن دو؟ همین کلام در مورد پدر نیز راه داشته و بهتبع آن احکام مربوط به ارث و جواز نظر و … دچار تغییر میشود.
چالش دیگر فقه بهوسیله قرائن مربوط به الفاظ است؛ مثلاً در مورد رؤیت هلال بدان دلیل که درگذشته رؤیت با چشم مسلح معنا نداشته است، تصور این قرینه در خطاب معنا نداشته است؛ لکن با پیشرفت علوم و اضافه شدن قیودی دیگر در هر مسئله، برداشت از این خطابات را دچار اشکال کرده است.
چالش دیگری که با پیشرفت علوم به فقه رسوخ یافته، احکامی است که با اطلاعات روز و عقل نظری یا عقل عملی ناسازگاری دارد. دیگر عقل عملی نمیپذیرد بهمجرد شک در دین و ارتداد فرد، حکم به قتل او داده شود. طبعاً باید استنباط فقهی بدین پرسشها پاسخ دهد و صرف تعبد نمیتواند راهگشای مسائل باشد.