بازتاب خبری نشست خبری طرح ملی مشق اجتهاد

جولای 6, 2018 اخبار, بازتاب خبری

نشست خبری «طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی» و آغاز به کار کارگاه‌‌‌‌‌های «مشق اجتهاد» با حضور اصحاب رسانه، مدیر اجرایی طرح و نیز معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) و دبیر میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد.

مشق اجتهاد؛ آموزش پژوهش

حجت‌الاسلام سید محمدرضا شریعتمدار در نشست خبری طرح ملی روشمند سازی علوم اسلامی که در سالن جلسات خبرگزاری رسا برگزار شد، با ارائه گزارشی از فعالیت‌‌‌‌‌های مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) گفت: مؤسسه امام رضا (ع) در ۹ رشته اعم از رشته‌‌‌‌‌های تاریخ اسلام، کلام، شیعه شناسی، تاریخ تشیع، تاریخ اهل‌بیت (ع) و فقه‌‌‌‌‌های مضاف فعالیت‌‌‌‌‌ می‌کند.

معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) ادامه داد: هدف معاونت پژوهش مؤسسه امام رضا (ع) آموزش طلاب درزمینه پژوهش است نه انجام پژوهش، بنابراین تلاش شده است که کلاس‌‌‌‌‌های این مؤسسه، پژوهش محور باشند و در هر نیم سال طلاب موظف هستند که با شرکت در کلاس‌‌‌‌‌های پژوهشی یک مقاله ارائه دهند و در سال گذشته، طلاب این مؤسسه بیش از هفتاد مقاله علمی تدوین کرده‌اند.

وی دست‌به‌قلم نشدن طلاب و دانشجویان را از مشکلات امروزی مجامع علمی دانست و تصریح کرد: متأسفانه امروزه در مجامع علمی کمتر مشاهده‌‌‌‌‌ می‌شود که افراد دست‌به‌قلم شوند؛ به‌گونه‌ای که برخی افراد فارغ‌التحصیل با رتبه عالی از دانشگاه‌‌‌‌‌ها و طلاب در بالاترین سطوح، حتی یک مقاله ارائه نکرده‌اند.

شریعتمدار اضافه کرد: به دلیل کاستی‌‌‌‌‌های موجود درزمینه ارائه مقالات از سوی طلاب، طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی در قالب کارگاه‌‌‌‌‌های آموزشی اجرا شده است تا طلاب بتوانند با آموزش مهارت‌‌‌‌‌های تحقیق، به‌صورت عملی نیز وارد تحقیق شوند که این امر از اهداف مؤسسه امام رضا (ع) به شمار‌‌‌‌‌ می‌رود.

معاون پژوهش مؤسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا (ع) در پایان خاطرنشان کرد: بیش از ۴۰ سال از انقلاب‌‌‌‌‌ می‌گذرد و مشکلات پژوهشی در مجامع علمی اعم از حوزه و دانشگاه وجود دارد که باید برای برطرف کردن آن تلاش کرد و امیدواریم طرح روشمند سازی علوم اسلامی بتواند قدمی در این زمینه بردارد.

مشق اجتهاد؛ در راستای کلان برنامه میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی

حجت‌الاسلام اشکوری در زمینه پیشینه طرح روشمند سازی علوم اسلامی، در این نشست خبری گفت: میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی که طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی مصوبه آن است، در ذیل قطب بنیادهای نظری و نظام متقن علوم اسلامی و انسانی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم فعالیت‌‌‌‌‌ می‌کند.

دبیر میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ادامه داد: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سال‌‌‌‌‌های اخیر به سمت مسئله محوری حرکت کرده است و برنامه و فعالیت‌‌‌‌‌های خود را بر این اساس دنبال‌‌‌‌‌ می‌کند و در این زمینه نیز چهار قطب تأسیس کرده که قطب بنیادهای نظری و نظام متقن علوم اسلامی و انسانی از آن موارد است.

وی افزود: این قطب نیز دارای سه میز تخصصی است که یک میز آن توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی است؛ این میز فعالیت‌‌‌‌‌های گسترده‌ای را آغاز و شورای علمی متعددی را پایه‌ریزی کرد و بر اساس نیازها و تقاضای روز و حوزه علمیه ۱۳، کلان برنامه را به تصویب رساند.

اشکوری با اشاره به برنامه‌‌‌‌‌های میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی اظهار کرد: بازسازی ساختار رشته‌‌‌‌‌ها و مسائل علوم اسلامی، تقویت و توسعه روش‌‌‌‌‌ها و مبانی تحقیق در علوم اسلامی، توسعه علوم اسلامی با تعمیق و تعمیم رویکرد و روش اجتهادی، توسعه و تقویت رویکردهای مقارن، مضاف و بین‌رشته‌ای، رویکردهای اجتماعی نظام ساز و کاربرد ساز در حل مسئله، ازجمله برنامه‌‌‌‌‌های این میز درزمینه پژوهش است.

وی اضافه کرد: از برنامه‌‌‌‌‌های آموزشی میز تخصصی توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی‌‌‌‌‌ می‌توان به طراحی نظام ارزشی تحقیق و تولید در جامعه علوم اسلامی، آموزش روش‌‌‌‌‌ها و مهارت‌‌‌‌‌های تحقیق و حل مسئله، نگرش سازی و آموزش دانش و مهارت ارتباط علمی و درک نیازهای جدید، بازطراحی فرآیند تحقیق و تربیت محقق در علوم اسلامی اشاره کرد.

دبیر میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم افزود: ازجمله فعالیت‌‌‌‌‌های این میز‌‌‌‌‌ می‌توان به مدل‌سازی و نمونه‌سازی آموزش‌‌‌‌‌های کارآمد و نیازمند محور در علوم اسلامی، آموزش و ترویج فناوری‌‌‌‌‌های آموزشی و پژوهشی در عرصه علوم اسلامی سازی و شبکه‌سازی و هدفمند اطلاعات و ارتباطات علوم اسلامی اشاره کرد.

وی توسعه روش‌‌‌‌‌ها و مبانی تحقیق علوم اسلامی را بااهمیت‌ترین کلان برنامه میز توسعه و توانمندسازی علوم اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی دانست و افزود: در راستای این کلان برنامه کارگاه‌‌‌‌‌های روشمند تحقیقات علوم اسلامی طراحی شد و هدف‌‌‌‌‌های متعددی ازجمله توانمندسازی پژوهشگران علوم اسلامی در شناسایی و تحلیل نیازها و تبدیل آن‌ها به مسئله با رویکرد اجتهادی مدنظر قرار گرفت.

اشکوری ادامه داد: تقویت و توسعه روش‌‌‌‌‌ها و مبانی تحقیق در علوم اسلامی با شاخصه‌‌‌‌‌های کارآمدی استناد و عقلانیت، چابک سازی فرایند تحقیق در علوم اسلامی و کاهش هزینه‌‌‌‌‌های تحقیق، پیوند میان پژوهش و آموزش و کاربرد سازی در علوم اسلامی هدف دیگر این کارگاه‌‌‌‌‌ها است.

وی با اشاره به مخاطبان کارگاه‌‌‌‌‌های روشمند سازی علوم اسلامی گفت: مخاطبان این کارگاه‌‌‌‌‌ها دانش‌پژوهان عموماً سطح چهار هستند و فاز اول آن فقه پژوهی است که در فازهای بعدی مباحث اخلاق، کلام و موارد دیگر افزوده‌‌‌‌‌ می‌شود.

‌اشکوری در پایان خاطرنشان کرد: امید است که با برگزاری چنین کارگاه‌‌‌‌‌هایی در مراکز حوزوی در تحقیقات علوم اسلامی، همچنین در نگرش سازی و گفتمان سازی علوم اسلامی تحول ایجاد کرد؛ به‌گونه‌ای که راه برای پژوهش‌‌‌‌‌های فاخر باز شود و پژوهشگران دست‌به‌قلم به‌روز، خروجی این کارگاه‌‌‌‌‌ها باشند.

مشق اجتهاد و اضافه شدن بیش از ۲۰۰ پژوهشگر به جامعه علمی

حجت‌الاسلام مصطفی دُرّی، مدیر این طرح ملی، در زمینه اجرای این طرح گزارشی ارائه کرد و گفت: فاز اول طرح روشمند سازی علوم اسلامی در زمینه فقه پژوهی در قالب کارگاهی برگزار‌‌‌‌‌ می‌شود.

مدیر طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی ادامه داد: کارگاه‌‌‌‌‌های طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی، تحت عنوان “مشق اجتهاد” در نخستین گام، در چهار شهر قم، تهران، اصفهان و مشهد، در ۱۲ دوره کارگاه و هر دوره در ۱۵ جلسه ۹۰ دقیقه‌ای برگزار‌‌‌‌‌ می‌شود.

وی با اشاره به هدف برگزاری طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی گفت: این طرح در گام نخست به دنبال این است که به‌تمامی پژوهشگران نیمه فعال، شیوه‌‌‌‌‌های تدوین مقاله را بیاموزد و منظور از پژوهشگر نیمه فعال افرادی است که تاکنون نتوانسته‌اند مقاله‌ای تدوین کنند یا شرایطش را نداشته‌اند.

‌ُدُرّی بابیان این‌که طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی در مراکز فقهی برگزار‌‌‌‌‌ می‌شود، اظهار کرد: بسیاری از نخبگان حوزوی علاقه‌ای به شرکت در درس‌‌‌‌‌های عمومی حوزوی ندارند؛ به دلیل این‌که دیده‌‌‌‌‌ می‌شود مشارکت این افراد در درس‌‌‌‌‌های مراکز فقهی پررنگ‌تر است و همچنین طلاب به برنامه‌‌‌‌‌هایی که از سوی مرکز فقهی خودشان ارائه‌‌‌‌‌ می‌شود، بیشتر اعتماد دارند. از سوی دیگر علم این طلاب هنگام ورود به مراکز فقهی محک زده شده است.

وی ادامه داد: از مراکز فقهی خواسته‌شده است طلابی را که از نخبگان مرکز به شمار‌‌‌‌‌ می‌روند برای شرکت در این کارگاه‌‌‌‌‌ها معرفی کنند و ازنظر انگیزشی نیز در سطحی باشند که عزم جدی در تدوین مقاله داشته باشند؛ زیرا این طرح به دنبال این است که در پایان کارگاه‌‌‌‌‌ها از سوی شرکت‌کنندگان مقاله‌ای نوشته شود.

مدیر طرح روشمند سازی علوم اسلامی خاطرنشان کرد: با تمام مجلات فقهی، حقوقی کشور و حتی برخی مجلات داخلی تفاهم‌نامه امضاشده است که مقالات ارائه‌شده از سوی پژوهشگران شرکت‌کننده در طرح مشق اجتهاد را منتشر کنند.

وی با اشاره به موضوعات مطرح‌شده در کارگاه‌‌‌‌‌های مشق اجتهاد گفت: در دو جلسه عرصه‌های فقه پژوهی، آموزش داده‌شده و موضوعات متنوع و متعدد ارائه‌‌‌‌‌ می‌شود، به‌گونه‌ای که هر شرکت‌کننده در این کارگاه‌‌‌‌‌ها‌‌‌‌‌ می‌تواند بر اساس علاقه خود یک موضوع را انتخاب کند؛ همچنین با همکاری مرکز تحقیقات اسلامی نور دوره آشنایی با نرم‌افزارهای فقهی و پایگاه‌‌‌‌‌های اینترنتی علوم اسلامی برگزار‌‌‌‌‌ می‌شود.

‌دری ادامه داد: پس از اتمام کارگاه‌‌‌‌‌ها به شرکت‌کنندگان، سه ماه فرصت داده‌‌‌‌‌ می‌شود تا مقاله خود را تدوین کنند و در این فرصت سه‌ماهه افرادی به‌عنوان پشتیبان و راهنما، از شرکت‌کنندگان، حمایت علمی خواهند کرد که در پایان نیز مقاله تدوین‌شده برای ارزیابی به شورای علمی فرستاده خواهد شد.

وی در زمینه امکانات لازم برای برگزاری کارگاه‌‌‌‌‌های مشق اجتهاد از سوی مراکز فقهی گفت: از مراکز فقهی برگزارکننده کارگاه‌‌‌‌‌های طرح روشمند سازی تحقیقات علوم اسلامی خواسته‌شده است که سه مکان مجزا برای اجرای این طرح در نظرگیرند که شامل کلاس درس، کتابخانه فقهی مجهز و اتاق رایانه‌‌‌‌‌ است.

مدیر طرح ملی مشق اجتهاد در پایان درزمینه زمان برگزاری و تعداد افراد شرکت‌کننده در کارگاه‌‌‌‌‌ها گفت: به دلیل ارتباط بیشتر استاد با شرکت‌کنندگان، هر کارگاه نباید بیش از ۲۰ نفر شرکت‌کننده داشته باشد و هر دوره نیز در یک هفته برگزار‌‌‌‌‌ می‌شود و امیدواریم در پایان دوره نیز بیش از ۲۰۰ پژوهشگر را به جامعه علمی حوزه تحویل دهد.